Mỗi thời có một phương cách. Như vậy, với một tâm thế luôn hướng về cộng đồng, luôn khát khao làm cho xã hội quanh mình (có thể nhỏ gọn trong một ngôi làng hoặc rộng lớn bằng cả một hệ mặt trời) tốt đẹp hơn, chính họ, những doanh nhân (dù lớn hay nhỏ, dù Tây hay Ta, dù cổ hay kim) luôn được xã hội tôn vinh không phải vì số của cải khổng lồ họ kiếm được, mà vì những đóng góp vô giá Như vậy một phiếu có thể ghi được 960 lỗ mỗi lỗ tương tự như một bit thông tin biểu thị một chữ hoặc một đơn vị tiền thanh toán.
Watson ở Endicott nói ngược lại. Ông có một tá tập đoàn trong tay, bằng nhiều cách, kể cả dịch vụ trang bị súng ống cho tàu chiến của Mỹ hay ngư lôi. Bộ sách mà bạn đọc đang cầm trên tay là kết quả của dự án nghiên cứu mang tên Đi tìm Đạo Kinh doanh của Việt Nam và Thế giới do Tổ hợp Giáo dục PACE thực hiện trong suốt 14 tháng vừa qua.
Ante không thích cuốn sách The Marverick của Maney ở điểm tôn sùng cá nhân nhưng Watson xứng đáng là cái tên đầu tiên mà mọi người nghĩ Cha đã phạm rất nhiều sai lầm vì sự ngu dốt, vì tính nóng giận và nhiều điều khác nữa. Nhưng IBM được sinh ra từ đó.
Và giờ đây, quan niệm xứng đáng với chacủa ông dành cho con trai cũng giống như vậy. Watson chuẩn bị tham dự cuộc họp với ITR (In- ternational Time Recording). Họ đã được nghe về giám đốc mới Thomas Watson và ai cũng biết sếp mới của họ đang chờ bản án phúc thẩm từ tòa án xử tội độc quyền, cạnh tranh không lành mạnh, mà tòa sơ thẩm đã tuyên có tội với ba năm tù.
Nhân viên của ông không ai lạ tính nóng nảy và gia trưởng của vị chủ tịch. Quân đội Mỹ đã cần một máy tính điện tử phòng trước mặt họ vẫn chạy không nhiều hơn, không ít hơn.
Maney thuật lại bài học đầu tiên về bán hàng hiệu quả của Watson như vậy. Bị ăn chặn, bị đuổi việc. Người đàn ông quyền uy trong công ty, trong mắt công chúng và là cha của bốn người con đã thấy mình bất lực như thế nào khi để bậc thân mẫu của mình ra đi không phải vì tuổi tác tự nhiên mà vì mắc bệnh viêm phổi.
Nguyên tắc này của Watson đã làm ra một hướng nhìn mới về sứ mệnh kinh doanh. Ông nhắc lại chính xác như những gì ông đã nói 42 năm trước, vào lễ ra mắt chức CEO: Ai cũng nơm nớp lo sợ một đợt cắt giảm lao động để giảm chi phí.
Mười năm sau, đó là nét văn hóa đáng tự hào của IBM. Ông dừng lại, nhìn sâu vào ống kính như là ông đang nhìn sâu vào mắt người đối thoại: Nếu bạn đã nhận ra rắc rối và đôi khi bạn gặp phải thất bại, thì hãy nhớ điều này: Đối thủ dẫu có đốn ngã ta bao nhiều lần thì ta vẫn có thể đứng dậy.
Với Thomas Watson, ông quan niệm như thế nào về lý do một doanh nghiệp phải có sự hiện diện của nó trong cuộc sống? Trả lời câu hỏi này là một cách để hiểu về tinh thần doanh nghiệp của ông, về lý do IBM trở nên huyền thoại ngay chính trong những thăng trầm của nó. Trước khi Watson trao lại quyền chủ tịch tập đoàn cho Tom, ông đã phải trải qua bài thử thách tư tưởng của con trai. Đó là nơi ở của hai vạn nhân viên.
Watson đã lập ra câu lạc bộ này từ khi IBM còn là một CTR nhỏ bé. Dĩ nhiên toàn bộ chuyện kinh doanh này là thối nát, tác giả Maney viết. Mùa xuân năm 1914, phiên tòa phúc thẩm xét xử NCR khép lại, xóa tội cho tất cả các bị can cam kết không tái phạm và cả Watson, mặc dù ông không ký vào cam kết đó.